پیامک؛ رفتار خاموش با کلمات!

 

باشگاه جوانی برنا/ بی صدا می خندد و تلفن همراهش را به دوستش نشان می دهدتا او هم از آخرین پیامکی که برایش آمده لذت ببرد.

"اس ام اس جدید چی داری؟" شاید این سوالی باشد که بارها و بارها در طول روز به گوشتان خورده باشد، آن قدر که بعضی ها معتقدند تلفن همراه این روزها تنها وسیله ای برای برقراری ارتباطات ضروری نیست و جنبه سرگرمی و تفریح هم دارد.

پای درددل جوانان که می نشینی و از پیامک های هر روزشان که می پرسی تازه می فهمی این دنیا بزرگ تر از آن چیزی است که به نظر می رسد. برای برخی دریافت اس ام اس های روزانه حتی از باقی نیازهای دیگرشان ضروری تر است.

"الهام"دانش آموز سال سوم دبیرستان است و ریاضی می خواند. از حال و هوای اس ام اس هایش که می پرسی چشمانش برق می زند و کلی درباره راه های ورود مخفیانه موبایل به مدرسه حرف می زند. دست آخر هم می گوید: این روزها صبح گوشی ام را به دفتر مدرسه تحویل می دهم و عصرها هم تحویل می گیرم. یک اس ام اس باز حرفه ای محسوب می شود، این مساله را از نود اس ام اسی که هر روز دریافت می کند می فهمی. از محتوای اس ام اس هایش که می پرسی مکثی می کند و می گوید: بیشتر جوک و متن های بامزه است. گاهی هم درسهای فردا را با بچه ها چک می کنم!

دنیای "فهمیه" اما کاملا متفاوت است و روزانه حدود بیست پیامک بیشتر دریافت نمی کند. می گوید:بیشتر به همسرم اس ام اس می زنم. از محتوای آنها که می پرسی لبخند می زند و می گوید: هشت ماه است که ازدواج کردم و بالطبع بیشتر پیامک هایم عاطفی است!

"لادن" دانشجوی مهندسی معماری در مورد اس ام اس می گوید: بیشتر اس ام هایی که دریافت می کنم تبلیغاتی است و باقی آنها هم برای ارتباط با دیگران است مثل این که کجایی؟و ... اما در روزهای عید و مناسبت های مختلف متفاوت است.

"محسن" نظر دیگری دارد و با این که هر روز به افراد زیادی اس ام اس می زند می گوید:اتفاقات جالبی که هر روز می افتد با اس ام اس به دوستانم اطلاع می دهم. از اس ام اس های دریافتی اش که می پرسی می گوید: به جز اس ام اس های خبری، بیشتر جوک دریافت می کنم که اغلب مربوط به حوادث و رویداد مهم است.

در این میان "پویا " خودش را اس ام اس باز می داند و می گوید:عاشق ارسال اس ام اسم و هر روز جدیدترین اس ام اس ها را از اینترنت پیدا می کنم و برای دوستانم می فرستم. عاشق اس ام اس های سرکاری ام و بیشتر اس ام اس هایی که دریافت می کنم هم از این نوع است.

دنیای بزرگترها و البته محتوای اس ام اس های دریافتی شان کاملا متفاوت است.

"شاکری" کارمند است و حدود پنجاه ساله به نظر می رسد. از دریافت و ارسال اس ام اس درطول روز که می پرسی می گوید: اهل این کارها نیستم و بیشتر اس ام اس هایی هم که دریافت می کنم خبری است. کمی مکث می کند و ادامه می دهد: گاهی هم از طرف دوستان اس ام اس های سیاسی دریافت می کنم.

"بردستانی" خانه دار است و سه فرزند دارد تا اسم اس ام اس را می شنود انگار داغ دلش تازه می شود و می گوید: خیلی دوست دارم اس ام اس دریافت کنم اما هیچ کس برایم نمی فرستد. سرگرم کننده است. با این حال می گوید خودش روزانه حدود ده اس ام اس برای دیگران می فرستد که بیشتر متن های ادبی است که از کتاب های مختلف کپی می کند.

اعتیاد پنهان در رگ های تکنولوژی

دکتر "حسن میرزا حسینی"، روانشناس؛ درباره گرایش افراد به اس ام اس می گوید: در گرایش به اس ام اس شرایط گوناگونی تاثیر دارند که باید در نظر گرفته شود. اولین آنها شرط سنی افراد است. افراد در دوره نوجوانی گرایش به جنس مخالف پیدا می کنند و این روزها یکی از راه های آسان این ارتباط، اس ام اس است. در سنین جوانی و بالاتر به خاطر مشغله های فکری، افراد کمتر به این مساله رو می آورند.

این استاد دانشگاه استفاده نادرست از اوقات فراغت را دلیل دوم می داند و می گوید: احساس تنهایی در اوقات فراغت، ممکن است باعث گرایش افراطی به اس ام اس شود. برخی افراد از این طریق می خواهند تنهایی خود را پر کنند.

وی معتقد است: مسایل شخصیتی هم در این گرایش تاثیر دارد. احساس تنهایی با خود تنهایی متفاوت است، چرا که افراد زیادی تنها هستند اما احساس تنهایی نمی کنند و آن را فرصتی برای بروز خلاقیت در نظر می گیرند. اما برخی دیگر در جمع هم تنها هستند و برای رفع آن به اس ام اس روی می آورند.

علاوه بر استفاده افراد از اس ام اس، محتوای اس ام اس های دریافتی نیز مهم است.  میرزا حسینی در این باره می گوید: محتوای اس ام اس هم می تواند نشان دهنده شخصیت فرد باشد و هم نشان دهنده نیازهای روحی وی؛

برخی افراد اس ام اس های رمانتیک را ترجیح می دهند چرا که در مرحله ای قرار دارند که یا دوست دارند رابطه رمانتیکی داشته باشند و یا این رابطه وجود دارد. برخی نیز به جنبه طنز اس ام اس ها علاقه دارند؛این افراد نیاز بیشتری به شادی دارند و از طریق ارسال جوک سعی می کنند روحیه شادی را برای خودشان و دیگران فراهم کنند.

اس ام اس هم مانند همه فناوری های نوین امروز جنبه های مثبت و منفی را توامان دارد. برخی پیام های خاص سبب ایجاد انرژی مثبت در افراد می شود.اس ام اس همیشه بد نیست و محتوای پیام خیلی مهم است. پیام های مثبت و بامعنای خوب وجود دارد و افراد دوست دارند که با افراد دیگر این احساس را شریک شوند.

شاید یکی از دلایلی که این فناوری را برای افراد جذاب کرده، به اشتراک گذاشتن احساسات و عواطف با دیگران در کمترین زمان ممکن باشد، نیازی که در گذشته با صرف زمانی طولانی محقق می شد.

میرزا حسینی در این باره می گوید:به این پدیده باید از جنبه های مختلف نگاه کرد. اس ام اس ابزاری ارتباطی است و ارتباطات بین افراد را ساده و راحت کرده اما چگونه استفاده کردن از آن نقش تعیین کننده در زندگی افراد دارد.

او همچنین معتقد است: استفاده مثبت و منفی از این پدیده ارتباط مستقیم با ویژگی های شخصیتی، نیازهای فرد، شرایط زندگی و موقعیت او دارد.

نکته ای که در این میان مهم است این است که گسترش اس ام اس به ویژه در میان نسل جوان، سبب ایجاد فاصله بین این نسل و نسل قبل تر از خود شده و استفاده افراطی از این فناوری، علاوه بر دلایل شخصیتی نوعی اعتیاد محسوب می شود که فرد مبتلا تا مدت ها از این اعتیاد آگاه نیست.

میرزا حسینی درباره اعتیاد و گرایش افراطی افراد به اس ام اس می گوید: اعتیاد به اس ام اس به موارد افراطی اطلاق می شود و مثل هر اعتیاد دیگری، افرادی که به آن اعتیاد دارند، اگر نتوانند از آن استفاده کنند، رنج زیادی خواهند برد.اگر اعتیاد به اس ام اس وجود داشته باشد نیاز زیادی به درمان وجود دارد و باید حتما پیگیری شود.


تحقیق جامعی در این زمینه نداریم

دکتر مجید پاکدامن، استاد دانشگاه؛ در این باره می گوید: محتوای اس ام اس ها می تواند در جهت گیری و نگرش افراد نقش داشته باشد.با این حال بعضی از ویژگی های شخصیتی افراد مثل درونگرایی و سطح روابط اجتماعی و میزان گوشه گیری و انزواطلبی افراد در این گرایش افراطی نقش دارد.

وی با اشاره به این مطلب که تا زمانی که پژوهشی علمی در این زمینه صورت نگیرد  نمی توان با قطعیت در این زمینه اظهار نظر کرد گفت:انسان تحت تاثیر محیط است و اس ام اس هم جزیی از محیط محسوب می شود.

باید این نکته را در نظر گرفت که انسان موجودی اجتماعی است و نیاز به ارتباط دارند. سوال این جا است که چرا وقتی می توان از طریق تعامل مستقیم با افراد، ارتباط برقرار کرد، برخی افراد استفاده بیش از حد از فناوری هایی که ارتباط راه دور را تعریف می کنند را ترجیح می دهند.

هر چند که برخی معتقدند اس ام اس هم مثل مسایل دیگر قبل از گسترش فرهنگ استفاده بین خانواده های ایرانی گسترش پیدا کرده است.


***